Trước khi khám niệu động học, bệnh nhân nên đi tiểu để đo niệu dòng đồ, là xét nghiệm đầu tiên của niệu động học.
Dòng tiểu tối đa: đó là chỉ số của sự tắc nghẽn hay không. Chỉ số này có thể khác nhau trên cùng một bệnh nhân tùy từng thời điểm, và tốc độ tối đa này có thể khác nhau tùy theo lượng nước tiểu trong bàng quang. Chỉ số này cũng chứng minh hiệu quả của sự đi tiểu, nhưng không chứng mình được là do bế tắc hay do suy yếu cơ Detrusor.
Nước tiểu tồn lưu: Nước tiểu tồn lưu trung bình 30-50 ml ( 10% của lượng nước tiểu đi tiểu )
Áp lực đồ bàng quang
Đặt thông tiểu để lấy hết nước tiểu trong bàng quang, sau đó truyền nước vào bàng quang với ốc độ 30-50ml/phút. Sau đó ghi nhận cảm giác của bệnh nhân, sự ổ định của bàng quang, độ dãn nở của bàng quang và sự co thắt của bàng quang.
Cảm giác: trong lúc đổ đầy bàng quang bằng nước, chúng ta ghi nhận cảm giác mắc tiểu đầu tiên của bệnh nhân thường ở thể tích 150ml. Cảm giác mặc tiểu nhưng còn nhịn tiểu được thường thể tích lúc đó 250ml và càm giác mắc tiểu mà bệnh nhân không thể nhịn tiểu được nữa 350 ml. Hay cảm giác đau khi thêm nước vào nữa.
Hoạt động của bàng quang: Bàng quang bình thường có hoạt động bình thường trong giai đoạn đổ đầy, không có co thắt cơ Détrusor, không có tăng hoạt động của cơ Détrusor.
Độ dãn nỡ của bàng quang
Áp lực trong bàng quang có thể gia tăng hoặc không trong giai đoạn đổ đầy của bàng quang trung bình 10 cm H2O khi dung tich của bàng quang là 300-500 ml
Độ dãn nỡ của bàng quang được tính theo công thức = Bình thường trên 30ml/cm H2O
Co thắt của bàng quang
Độ mạnh và sự kéo dài của co thắt bàng quang một phần phụ thuộc vào co thắt của cơ Détrusor và một phần phụ thuộc vào sự kháng lại của niệu đạo
Sự bất thường của áp lực đồ bàng quang
- Cảm giác tiểu gấp, những cảm giác mắc tiểu như đã nói trên đến sớm hơn, đường cong biểu diễn thì bình thường.
Bàng quang tăng cảm giác thì cảm giác đầu tiên đến sớm hơn.
Nguyên nhân: thần kinh, tiết niệu, ( viêm àng quang, ung thư...) tiểu khó do tâm lý.
- Co thắt bàng quang không bị kiểm soát
Tiểu khó hay són nước tiểu.
Khi truyền vào bàng quang dưới ml nước thì bàng quang đã có co thắt với áp lực trên 15 cm H2O: phản xạ co thắt bàng quang không bị ức chế ( kiểm soát ).
Nguyên nhân:
- Nguyên nhân tần kinh: bàng quang trung ương ( vỏ não đến phần tuỷ trên xương cùng ). Bàng quang tăng hoạt động.
- Nguyên nhân tiết niệu học: viêm bàng quang hay có tắc nghẽn
- Nguyên nhân tâm thần
- Bàng quang chửa đủ lớn ở trẻ em
- Bàng quang ít co dãn
Tiểu khó hay són tiểu
Nguyên nhân:
- Thay đổi thành bàng quang: Lao tiết niệu, bệnh bilharziose., xạ trị, cơ chóp bàng quang bị xơ hoá
- Nguyên nhân thần kinh: bàng quang trung ương
- nguyên nhân tiết niệu: bàng quang chống đối
- Bàng quang kém hay không co dãn
Lúc đó cảm giác đầu tiên mắc tiểu rất trễ, mãi khi truyền 700-800 ml nước tiểu bệnh nhân mớicảm giác mắc tiểu đầu tiên
Đường biểu diễn phẳng: thấp hay không co thắt.
Nguyên nhân:
- Thần kinh: bàng quang ngoại biên (tiểu đường, cột sống chẻ đôi, họi chứng chùm đuôi ngựa, hay cắt ngang đường dẫn truyền từ bụng xuống tầng sinh môn
- Tiết niệu: bàng quang cực đại
- Phản xạ hậu môn trực tràng bệnh lý: u phân trong đại tràng, trĩ, ( tăng trương ực cơ thắtt hậu môn và niệ đạo, kết hợp giảm co thắt của cơ détrusor gây bí tiểu )
Bàng quang chống đối
- Dầy thành bàng quang
- Cột hõm trên thành bàng quang
- Túi nghách bàng quang
- Tăng áp lực đổ đầy bàng quang ( độ co dãn yếu)
- Tăng áp lực trong lòng bàng quang lúc đi tiểu (tăng đô co thắt bàng quang )
- Dòng tiểu yếu
- Nước tiểu tồn lưu tăng
Bàng quang bị liệt
- Bàng quang dãn to, với thành bàng quang mỏng
- Tăng dung tích bàng quang
- Áp lực bàng quang rất thấp khi cho nước vào
- Mất co thắt bàng quang
- Khi muốn đi tiểu phái nhờ sức rặn, co thắt của cơ bụng
- Niệu dòng đồ, tia tiểu rất yếu
|
Áp lực rỉ nước tiểu ( Leak Point Pressure )
Khi chỉ có ít nước tiểu trong bàng quang mà bệnh nhân đã bị rỉ nước tiểu
Có 2 kiểu
- Áp ực rỉ nước tiểu cơ Détrusor ( DLPP)
Chỉ cần co thắt nhỏ của bàng quang bệnh nhân cũng bị rỉ nước tiểu qua ngã niệu đạo
Công chút áp lực trong bàng quang tăng thêm do làm nghiệm pháp Valsava không cần có thắt cơ Détrusor thì cũng có hiện tượng rỉ nước tiểu.
Đo trong quá trình đo áp lực đồ bàng quang, khi đổ nước vào bàng quang. Bảo bệnh nhân rặn bụng ( khi bóp mũi ), lúc đó người đo sẽ ghi nhận áp lực khi bệnh nhân có rỉ nước tiểu
- Kết qủa trong tiểu không kiểm soát gắng sức
VLPP nhỏ hơn 30cm H2O: tiểu không kiểm soát vì cơ thắt niệu đạo bị yếu
VLPP lớn hơn 90 cm H2O: tiểu không kiểm soát do tăng độ di động của cổ bàng quang-niệu đạo
|
Copy từ blog của bác sĩ Phan Văn Hoàng